Thiết bị quạt hướng trục gồm những gì? Cấu tạo, linh kiện và cách vận hành an toàn

Trong hệ thống thông gió công nghiệp, quạt hướng trục được xem là “trái tim” của luồng khí, là thiết bị đảm bảo dòng không khí luôn được lưu thông ổn định trong không gian nhà xưởng, tầng hầm, khu sản xuất hay tòa nhà cao tầng. Dù quen thuộc và xuất hiện ở hầu hết các công trình, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ quạt hướng trục gồm những bộ phận nào, hoạt động ra sao, và cần vận hành như thế nào để an toàn và hiệu quả nhất.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu tường tận về cấu tạo, nguyên lý, các linh kiện quan trọng của Quạt công nghiệp hướng trục, đồng thời chia sẻ một số lưu ý thực tế trong quá trình vận hành – bảo dưỡng, dựa trên kinh nghiệm sản xuất và ứng dụng thực tế của thương hiệu Quạt Phú Đạt Vượng, đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực quạt công nghiệp tại Việt Nam.

1. Tổng quan về quạt hướng trục – thiết bị tạo luồng gió song song trục

Quạt hướng trục (Axial Fan) là thiết bị có nguyên lý hoạt động dựa trên sự di chuyển của dòng không khí song song với trục quay của cánh quạt. Khi motor quay, cánh quạt tạo ra lực nâng làm cho không khí đi thẳng qua theo hướng trục. Đây là điểm khác biệt cơ bản với quạt ly tâm – nơi không khí được hút vào theo trục và thổi ra theo hướng vuông góc.

Chính cơ chế đơn giản, truyền động trực tiếp hoặc gián tiếp này giúp quạt hướng trục có cấu tạo gọn nhẹ, lưu lượng gió lớn, hiệu suất cao, và được ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống thông gió, hút khói, cấp khí tươi, làm mát và trao đổi nhiệt.

Ở Việt Nam, các thương hiệu sản xuất nội địa như Quạt Phú Đạt Vượng đã không ngừng cải tiến để dòng quạt này phù hợp hơn với điều kiện khí hậu nóng ẩm và môi trường công nghiệp đa dạng – từ xưởng cơ khí, chế biến thực phẩm đến trung tâm thương mại và hầm để xe.

>> Đọc thêm: Quạt hướng trục hút khói đạt chuẩn PCCC

2. Cấu tạo chi tiết của thiết bị quạt hướng trục

Một chiếc quạt hướng trục công nghiệp nhìn qua có vẻ đơn giản, nhưng bên trong là sự kết hợp tinh tế của nhiều linh kiện cơ khí – điện – khí động học được thiết kế để phối hợp nhịp nhàng. Mỗi bộ phận đảm nhiệm một vai trò quan trọng trong việc tạo và duy trì luồng gió ổn định, êm ái, đồng thời bảo đảm an toàn khi vận hành.

Phần thân và vỏ quạt

Vỏ quạt là bộ khung bảo vệ toàn bộ cụm cánh và motor. Nó có thể được làm bằng thép tấm dày từ 2 – 4 mm, được sơn tĩnh điện chống rỉ hoặc mạ kẽm nhúng nóng để chống ăn mòn trong môi trường ẩm. Vỏ quạt đóng vai trò như “ống dẫn hướng” giúp luồng không khí được tập trung và định hướng song song với trục.

Ở những dòng quạt cao cấp của Phú Đạt Vượng, vỏ quạt còn được thiết kế với cánh hướng dòng (Guide Vane) nhằm tối ưu hóa dòng khí ra, tăng lưu lượng nhưng giảm độ ồn – một cải tiến giúp quạt vận hành hiệu quả mà vẫn tiết kiệm điện năng.

Cánh quạt – linh hồn của toàn bộ hệ thống

Cánh quạt là bộ phận quan trọng nhất, quyết định hiệu suất gió, độ ồn và tuổi thọ thiết bị. Các cánh thường được uốn theo nguyên lý khí động học, tạo nên áp suất nâng khi quay, đẩy không khí đi thẳng theo hướng trục.

Chất liệu cánh có thể là hợp kim nhôm đúc, thép sơn tĩnh điện, hoặc composite gia cường sợi thủy tinh (FRP) – tùy vào môi trường sử dụng. Cánh nhôm và thép phù hợp cho môi trường nhiệt cao, trong khi composite được ưa chuộng nhờ trọng lượng nhẹ, chống ăn mòn tốt.

Phú Đạt Vượng đặc biệt chú trọng cân bằng động cho từng bộ cánh. Mỗi cánh quạt được kiểm tra bằng máy cân bằng động chuyên dụng, đảm bảo độ lệch tâm gần như bằng 0, giúp quạt quay êm, không rung lắc, giảm hao mòn trục và bạc đạn.

Trục và bạc đạn

Trục quạt là cầu nối giữa motor và cánh, truyền chuyển động quay. Trục được chế tạo từ thép đặc, xử lý nhiệt và mài chính xác để chịu được tải trọng cao. Hai đầu trục được gối trên bạc đạn (vòng bi) – chi tiết giúp trục quay trơn tru, ổn định.

Bạc đạn thường là loại SKF, NSK hoặc FAG – những thương hiệu nổi tiếng thế giới về độ bền và khả năng chịu nhiệt. Phú Đạt Vượng thường sử dụng bạc đạn kín, bôi trơn vĩnh viễn, giúp giảm nhu cầu bảo trì và ngăn bụi bẩn xâm nhập.

Motor điện

Motor là trái tim cung cấp năng lượng cho toàn bộ hệ thống. Có hai dạng truyền động phổ biến: trực tiếp (motor gắn liền trục quạt) và gián tiếp (motor truyền lực qua dây curoa).

Motor của quạt hướng trục thường là loại 3 pha, tốc độ 960 – 2900 vòng/phút, tùy theo yêu cầu lưu lượng và cột áp. Các dòng cao cấp dùng motor dây đồng 100%, cấp bảo vệ IP55 trở lên, có khả năng chống bụi và chịu ẩm, đảm bảo vận hành bền bỉ ngay cả trong môi trường khắc nghiệt.

Ở các dòng quạt chịu nhiệt của Phú Đạt Vượng, motor được thiết kế tách biệt khỏi dòng khí nóng, hoặc dùng motor chịu nhiệt lên tới 300°C, đạt tiêu chuẩn PCCC.

Chân đế, lưới bảo vệ và các phụ kiện an toàn

Ngoài các bộ phận chính, quạt còn có chân đế hoặc giá treo, giúp cố định chắc chắn khi lắp đặt. Lưới bảo vệ hai đầu quạt đảm bảo an toàn cho người vận hành và ngăn vật lạ bay vào cánh. Một số dòng còn trang bị bộ giảm chấn rung, khớp nối mềm, hộp điện điều khiển, và cảm biến nhiệt độ motor – những chi tiết nhỏ nhưng có vai trò rất lớn trong vận hành an toàn.

3. Nguyên lý hoạt động và cơ chế tạo gió của quạt hướng trục

Nguyên lý hoạt động của quạt hướng trục dựa trên động lực học của dòng khí. Khi motor quay, trục truyền lực đến cánh quạt. Cánh quạt với góc nghiêng đặc trưng sẽ tạo ra chênh lệch áp suất giữa mặt trước và mặt sau cánh. Không khí có xu hướng di chuyển từ vùng áp suất cao sang thấp, hình thành dòng khí đi song song với trục quay.

Dòng khí này có thể được hướng ra thẳng hoặc thông qua ống dẫn, tùy vào thiết kế hệ thống. So với quạt ly tâm, quạt hướng trục có ưu thế ở khả năng tạo lưu lượng lớn hơn trong khi vẫn tiêu thụ điện năng ít hơn. Tuy nhiên, nó phù hợp nhất cho môi trường áp suất thấp hoặc trung bình, như thông gió, làm mát, hoặc hút khí tươi – thay vì những hệ thống có ống dẫn dài và khúc cong nhiều.

Trong thực tế, nhiều công trình sử dụng quạt hướng trục như một phần của hệ thống PCCC hoặc hút khói tầng hầm, khi đó quạt được thiết kế đặc biệt để hoạt động ổn định ngay cả ở nhiệt độ 250–300°C. Quạt Phú Đạt Vượng là một trong số ít nhà sản xuất tại Việt Nam có thể cung cấp đầy đủ các dòng chịu nhiệt, cao áp và công suất lớn, đáp ứng tiêu chuẩn kiểm định nghiêm ngặt của Bộ Công an.

4. Các linh kiện hỗ trợ và điều khiển quạt

Trong hệ thống hiện đại, quạt hướng trục không hoạt động độc lập mà được tích hợp vào mạng điều khiển thông minh. Các linh kiện hỗ trợ bao gồm biến tần, cảm biến áp suất, cảm biến nhiệt và bộ điều khiển trung tâm.

- Biến tần (Inverter) giúp điều chỉnh tốc độ motor, qua đó thay đổi lưu lượng gió linh hoạt tùy theo nhu cầu. Giải pháp này giúp tiết kiệm điện năng đáng kể, đặc biệt trong các hệ thống thông gió hoạt động 24/7.

- Cảm biến nhiệt sẽ tự động ngắt quạt nếu motor quá nóng, bảo vệ thiết bị khỏi cháy nổ.

- Cảm biến áp suất hoặc lưu lượng gió được gắn trong ống dẫn, đảm bảo quạt vận hành đúng tải và phát hiện sớm sự cố tắc nghẽn.

Phú Đạt Vượng cung cấp đầy đủ các phụ kiện và giải pháp điều khiển đồng bộ cho quạt, giúp khách hàng không chỉ mua thiết bị mà còn có một hệ thống vận hành trọn gói – an toàn – tiết kiệm năng lượng.

5. Cách vận hành quạt hướng trục an toàn và hiệu quả

Vận hành quạt hướng trục công nghiệp tưởng chừng đơn giản, nhưng để đảm bảo an toàn, hiệu suất cao và tuổi thọ dài, cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản trong thực tế.

Trước hết, người vận hành cần kiểm tra tình trạng cơ khí của quạt trước khi khởi động: xem cánh có bị vướng dị vật, trục quay có bị lệch tâm, dây curoa (nếu có) có căng đúng lực. Ngoài ra, đảm bảo nguồn điện ổn định, motor nối đất đúng kỹ thuật để tránh rò điện.

Khi khởi động, quạt nên được điều khiển tăng tốc dần qua biến tần thay vì khởi động đột ngột, nhằm giảm sốc cơ học cho trục và bạc đạn. Trong quá trình vận hành, cần theo dõi tiếng ồn và độ rung, bởi chúng là dấu hiệu sớm của các vấn đề như lệch tâm, bạc đạn khô dầu, hoặc mất cân bằng cánh.

Việc bảo dưỡng định kỳ là yếu tố quyết định tuổi thọ quạt. Theo khuyến nghị của Phú Đạt Vượng, quạt nên được vệ sinh định kỳ 3–6 tháng/lần, tra dầu bạc đạn (đối với loại hở), kiểm tra dây điện, lưới bảo vệ và cân chỉnh lại cánh nếu cần thiết. Với những quạt hoạt động trong môi trường bụi bặm hoặc hóa chất, việc bảo dưỡng nên được tiến hành thường xuyên hơn.

Ngoài ra, cần lưu ý rằng quạt hướng trục không nên vận hành trong môi trường áp suất hoặc nhiệt độ vượt quá thiết kế, trừ khi đó là loại chịu nhiệt chuyên dụng. Việc chạy quá tải lâu dài có thể làm hỏng motor hoặc gây cháy ổ trục.

6. Tại sao nên chọn quạt hướng trục của Phú Đạt Vượng

Thị trường hiện nay có rất nhiều đơn vị cung cấp quạt công nghiệp, nhưng sự khác biệt của Quạt Phú Đạt Vượng nằm ở khả năng chế tạo theo yêu cầu riêng cho từng công trình và tiêu chuẩn chất lượng ổn định.

Tất cả các sản phẩm của thương hiệu này đều được thiết kế bằng phần mềm khí động học chuyên dụng, đảm bảo tỷ lệ cánh – góc nghiêng – tốc độ quay đạt hiệu suất tối ưu. Quạt được kiểm tra cân bằng động cấp G2.5 theo tiêu chuẩn ISO 1940, giúp giảm rung đến mức tối thiểu.

Đặc biệt, Phú Đạt Vượng có khả năng sản xuất quạt công suất lớn, đường kính đến 1600mm, đáp ứng nhu cầu thông gió cho nhà xưởng, hầm xe, nhà máy nhiệt luyện, hoặc khu phức hợp thương mại. Mỗi sản phẩm đều có hồ sơ kỹ thuật, CO-CQ rõ ràng, bảo hành 12–24 tháng, và dịch vụ hậu mãi chu đáo.

Chính sự kết hợp giữa kỹ thuật – an toàn – hiệu quả đã giúp Phú Đạt Vượng trở thành đối tác tin cậy của hàng trăm doanh nghiệp, từ các nhà thầu cơ điện M&E đến chủ đầu tư trong và ngoài nước.

Một hệ thống thông gió hiệu quả không thể thiếu một chiếc quạt hướng trục tốt, và để khai thác tối đa giá trị của nó, người sử dụng cần hiểu rõ cấu tạo, linh kiện, nguyên lý và cách vận hành an toàn. Mỗi bộ phận – dù là cánh quạt, motor hay bạc đạn – đều có vai trò riêng, và chỉ khi được lắp đặt, vận hành, bảo dưỡng đúng cách thì quạt mới có thể hoạt động bền bỉ trong hàng chục năm.

Thương hiệu Quạt Phú Đạt Vượng không chỉ mang đến những thiết bị quạt hướng trục đạt chuẩn kỹ thuật, mà còn cung cấp giải pháp trọn gói từ tư vấn, thiết kế, sản xuất đến lắp đặt và bảo trì. Chính nhờ sự chuyên nghiệp đó, khách hàng có thể yên tâm rằng mỗi chiếc quạt không chỉ hoạt động hiệu quả mà còn an toàn – tiết kiệm – bền vững theo thời gian.

Thông tin chi tiết công ty TNHH Đầu Tư Thương Mại Phú Đạt Vượng

Tên đầy đủ: Công Ty TNHH Đầu Tư Thương Mại Phú Đạt Vượng

Mã số doanh nghiệp: 0111015989

Ngày cấp: 04/04/2025

Cơ quan cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hà Nội

Trụ sở chính: Số 38 phố Thâm Tâm, phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội

Nhà máy sản xuất: 150 Vạn Phúc, quận Hà Đông, TP. Hà Nội

Chi nhánh miền Nam: 130 Lý Chiêu Hoàng, phường 10, quận 6, TP. Hồ Chí Minh

Chi nhánh miền Trung: Số 6 đường Đặng Nhơn, phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, TP. Đà Nẵng

Hotline tư vấn và hỗ trợ: 0988.114.760 | 0966.522.134

Email liên hệ: phudatvuong@gmail.com

Giờ làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 | 08:00 – 18:00